Selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI) jest najczęściej określoną kategorią leków przeciwdepresyjnych. Leki te mają doskonałą reputację jeśli mowa o bezpieczeństwie i skuteczności. Opracowane w ciągu ostatnich 20 lat, SSRI działają poprzez zwiększenie ilości serotoniny w mózgu. Ten znany neuroprzekaźnik reguluje nasz nastrój. Naukowcy wciąż nie rozumieją w jaki sposób serotonina tak pozytywnie działa na nasz nastrój ale istnieje wiele dowodów na to, że zwiększenie stężenia serotoniny w mózgu poprawia nastrój osób chorych na depresję.  SSRI są nazywane „selektywnymi”, gdyż mają stosunkowo niewielki wpływ na inne neuroprzekaźniki. Selektywność SSRI daje im przewagę nad wcześniejszą generacją leków antydepresyjnych tj. przed trójcyklicznymi lekami przeciwdepresyjnymi.

ssri

Pierwszym lekiem z grupy SSRI jest fluoksetyna (PROZAC). Powstał w 1987 roku w laboratoriach amerykańskiej firmy Eli Lilly. Szybko przeprowadzono odpowiednie badania, które udowodniły, że Prozac jest bezpiecznym lekiem. Po raz pierwszy w historii USA lek psychotropowy został tak szeroko rozreklamowany. Prozac zażywało już ponad 40 000 000 ludzi na całym świecie. Leki SSRI nie wywołują wielu niepożądanych efektów charakterystycznych dla TLPD. Jednak nie można zapominać, że mogą wywoływać inne objawy niepożądane: niepokój, brak apetytu, nudności, bezsenność, a czasami paradoksalnie senność i nadmierne uspokojenie.

Dlaczego ten lek stał się tak sławny? Zawdzięcza to głównie rozreklamowaniu, poza tym był to pierwszy lek przeciwdepresyjny pozbawiony (teoretycznie) poważnych objawów ubocznych. Fluoksetyna nie różni się w skuteczności od innych leków SSRI, jest od nich nieco mniej selektywna.




MECHANIZM DZIAŁANIA SSRI

Mechanizm działania nie został do końca poznany. Uważa się, że SSRI łagodzą objawy depresji poprzez wpływ na neuroprzekaźniki naturalnie występujących, które są wykorzystywane do komunikacji pomiędzy komórkami mózgu. SSRI blokują wchłanianie zwrotne serotoniny (wychwyt zwrotny serotoniny) neurotransmiterów w mózgu.  SSRI zwykle mają słabe działanie na inne neuroprzekaźniki np. dopaminę, noradrenalinę itp. Wszystkie leki z grupy SSRI muszą spełniać wymóg – hamowanie wychwytu zwrotnego serotoniny przynajmniej w 75%.

SKUTECZNOŚĆ LEKÓW SRRI

Około 5-7 na 10 osób z umiarkowaną lub ciężką depresję odczuwa zmniejszenie objawów depresji w ciągu kilku tygodni od rozpoczęcia leczenia lekami przeciwdepresyjnymi. Jednak ok 3 na 10 osób uzyskuje poprawę zażywając placebo i w sposób naturalny zmniejsza objawy. Tak więc, jeśli mamy depresję, to mniej więcej dwukrotnie częściej zmniejszymy objawy lekami przeciwdepresyjnymi w porównaniu z nie podjęciem leczenia. Ale, że nie działają w każdym. Z reguły im cięższa depresja tym większe szanse na poprawę nastroju.

Wskazania do stosowania leków SSRI

  • depresja ciężka, umiarkowana lub mała,
  • stany depresyjne wywołane przez alkoholizm,
  • zapobieganie nawrotom depresji,
  • lęk napadowy,
  • nerwica natręctw,
  • żarłoczność psychiczna,
  • przeciwwskazania do stosowania leków trójpierścieniowych.

OBJAWY UBOCZNE SSRI

Wszystkie SSRI działają w podobny sposób i zazwyczaj wywołują podobne efekty uboczne. Jednak każdy SSRI ma inny skład chemiczny, więc może trochę inaczej na nas wpływać. Większość działań niepożądanych powinno ustąpić w przeciągu pierwszych kilku tygodni leczenia, lecz jeśli jakiekolwiek objawy niepożądane są zbyt uciążliwe należy skonsultować się z lekarzem.

Działania niepożądane leków z grupy SSRI mogą obejmować między innymi:

  • Nudności
  • Nerwowość, pobudzenie lub niepokój
  • Zawroty głowy
  • Zmniejszony popęd seksualny lub trudności z osiągnięciem orgazmu lub niemożność utrzymania erekcji (zaburzeń erekcji)
  • Senność
  • Bezsenność
  • Wzrost lub strata wagi
  • Ból głowy
  • Suchość w jamie ustnej
  • Wymioty
  • Biegunka

Przyjmowanie leku z jedzeniem może zmniejszyć ryzyko wystąpienia nudności.

Do SSRI zaliczamy:

  • fluoksetyna (Prozac, Deprexetin, Bioxetin, Seronil, Fluoxetin, Fluoksetyna, Apo-Flox, Fluctin, Andepin, Deprenon, Fluctine, Fluval, Sarafem)
  • fluwoksamina (Fevarin, Floksyfral, Luvox)
  • paroksetyna (Seroxat, Rexetin, Paxil, Deroxat)
  • sertralina (Zoloft, Gladem, Asentra, Stimuloton)
  • citalopram (Cipramil, Cital, Aurex, Citaratio, Seropram, Celexa)
  • nefazodon (Serzone)